Bebeğin dünyaya gelişiyle birlikte annenin de hayatı oldukça değişmektedir. Hemen hemen 6 haftayı kapsayan 40 günlük süre boyunca anne adayı ve bebek özel bakım ve ilgiye ihtiyaç duymaktadır. Bu süreç de “lohusalık” olarak bilinmektedir. Bu süre zarfında annenin psikolojisine destek olunurken aynı zamanda bebeğin bakımına da yardım edilmektedir. Bu durumun en büyük nedeni ise anne adayının henüz yeni doğum yapması ve bedeninin toparlanmaya ihtiyacı olmasıdır. 40 Günlük sürenin sonunda anne ve bebek birbirlerine iyice alışmışlardır. Kırk uçurma adı verilen ufak bir tören düzenlenir. Peki Kırk Uçurma Nedir ve Nasıl Yapılmaktadır? Gelin bilgilendirici yazımızı birlikte inceleyelim.
Kırk Uçurma bazı insanlar için dini bir anlam ifade ederken bazıları için ise köklü bir gelenek olarak kabul edilmektedir. Eski bir gelenek olduğuna inanılan kırk uçurmanın ruhani anlamda bebeğe iyi geleceği düşünülmektedir. Doğum sonrasında doktor kontrolleri ve bazı sağlık durumları dışında anne ve bebeğin 40 gün boyunca dinlenmesi ve evde kalması öngörülür. Bu süreçte ise anne ve bebek yalnız bırakılmaz. Bu süreç sonunda ise 40. Günde anne ve bebeğe özel bir banyo ritüeli yaptırılır. Bu ritüel içerisinde dualar yer almaktadır. Artık anne ve bebek dışarı çıkabilir duruma getirilir.
Kırk çıkarma geleneğinin yüzyıllardır var olduğuna ve Şaman kültüründen izler barındırdığına inanılır.
Son zamanlarda kırk çıkarma törenine çok da sıcak bakılmamaktadır. Fakat kırk çıkarma töreninin yapılmasının pek çok nedeni vardır. Gelin birlikte inceleyelim.
· Annenin eski sağlığına kavuşması,dinlenmesi ve bedeninin toparlanarak güçlenebilmesi için 40 günlük bir süreye ihtiyacı vardır. Kırk çıkarma töreni ise annenin sağlığına kavuştuğuna ve toparlandığına dair bir kutlama olarak yapılmaktadır.
· Bebeğin dış dünyaya ve annesine alışması için de 40 günlük bir süreye ihtiyacı bulunmaktadır. Bu süreçte de bebeğin hijyenik bir ortamda güzel bir şekilde bakıma ihtiyacı vardır. Kırk çıkarma töreni ile bebeğin dış dünyaya alışması kutlanmış olur.
· Anne ve bebek doğum sonrası 40 gün boyunca pek çok hastalığa açık durumdadır. Bu gelenek sayesinde anne ve bebek bu tehlikeli süreci atlatmış olurlar.
Yüzyıllardır devam eden bir gelenek olan kırk çıkarma töreni yörelere göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle kırk çıkarma töreni pek çok farklı şekilde yapılmaktadır. Aslında bebeğin kırkı demek çok da doğru değildir. Çünkü lohusalık dönemini yaşayan annedir. Ve bu durumda annenin kırkı söz konusudur. Fakat eski inanışa göre yeni dünyaya gelen bebeğin de bu süre sonunda kutlanması gerekmektedir. Peki bu ritüel nasıl yapılır?
· Aile büyüklerinden birisi “kırklama annesi” olarak seçilir.
· Bu seçilen kişi anne ve bebeğin kırklama banyosunu yaptırır.
· Önce bebek ve sonrasında anne önceden hazırlanmış bulunan sudan 40 tas alınarak yıkanır.
· Yıkama süresince çeşitli dualar okunur.
· Anne ve bebek temiz kıyafetler giydirilerek hazırlanır.
· Eskilere göre 7 ayrı ev gezmesine gidilirken günümüzde bu adet çok fazla gerçekleştirilmemektedir.
· Bebeğe gezilen evlerdeki kişilerden yumurta, pirinç, un, şeker ve bozuk para gibi bazı hediyeler güzel bir şekilde sunulur ve ritüel tamamlanmış olur.
· Bazı yörelerde ise tüm aile büyükleri çağrılır ve kırk mevlidi yapılır.
Kırk banyosu anne ve bebek için bazı malzemelerle önceden hazırlanır. Yıkama sırasında bazı çeşitli adetler bulunmaktadır:
· Anne ve bebek sabah erkenden uyanır.
· Kırklama annesi eve gelmeden yolda ayak basılmayan yerlerden 40 taş toplar. Taş yerine 40 fasulye veya buğday tanesi de kullanılabilir.
· Aile büyüğü hazırladığı banyo suyu içerisine, taş, buğday, altın, gümüş, çeşitli mevsim çiçekleri, gül yaprakları ve nazar boncuğu koyar.
· Su içerisine atılan tüm malzemeler dezenfekte edilmelidir.
· Ardından aile büyüğü abdest alarak öncelikle bebeğe hazırlanan sudan 40 tas döker.
· Bu süreçte pek çok dua okunurken aynı zamanda “Su aşağı, boyu yukarı olsun. Ömrü de su gibi uzun olsun” gibi çeşitli iyi dileklerde bulunulur.
· Aynı sudan 40 tas da anneye dökülür ve anne de yıkandıktan sonra banyo işlemi biter.
· Altın
· Gümüş
· Madeni Para
· Nazar Boncuğu
· Gül yaprakları
· Mevsim Çiçekleri
Suya koyulan malzemeler her yörede çeşitlilik gösterse de amaçları anne ve bebeğin ömrünün uzun olması ve iyi bir hayata sahip olmaları dilekleriyle koyulmaktadır.
Altın: Güneş anlamındadır.
Gümüş: Ay anlamındadır.
Madeni Para: Bol kazanç anlamı taşır.
Gül Yaprakları: Bebek ve annenin güzel kokması içindir.
Nazar Boncuğu: Anne ve bebeği nazardan koruması içindir.
Mevsim Çiçekleri: Bebek ve annenin güzel kokması içindir.
Tuz: Bereketli olsun diye.
Şeker: Ağzının tadı bozulmasın diye.
Pirinç: Bereket getirsin diye.
Yumurta: Sağlıklı olsun diye.
Un: Ömrü uzun olsun diye verilir.
Kırk Uçurma ritüelinin islamda herhangi bir yeri bulunmamaktadır. Bu ritüel sadece bir gelenek ve görenektir. Bu ritüelin ne dini anlamda ne de sağlık açısından yapılması zorunlu değildir. Tamamen tercih meselesidir. Bu süreç anne ve bebek kendini iyi hissederse 20 gün de sürebilmektedir. Bu durum tamamen anne ve bebeğin durumuna bağlıdır.
