Günümüzde internet, hepimizin olmazsa olmazı haline geldi. Aradığımız her bilgiyi kolayca bulmamızı sağlayan harika bir araç olduğu yadsınamaz bir gerçek. İnternet kullanımı bizim için olduğu kadar çocuklar için de çok büyük bir yere sahip. İstedikleri anda istedikleri içeriklere ulaşabilmeleri, istedikleri bilgiyi öğrenmeleri ve istediği video, çizgi film, e-kitaplara girebilmeleri ve tüketebilmeleri onlar için de olumlu bir durum.
Çevrimiçi oyunlar da yaygınlaşmaya başlayınca çocuklar artık internette oynayabileceği oyunları daha çok tercih etmeye başladılar. Sosyal medya ortamı dendiğinde çocukların da içinde bulunduğu kocaman ve herkesin birbiri ile etkileşim içerisinde olduğu bir ağ aklımıza geliyor. Çocuklar internetle bu kadar ilgili olduklarında ve her içeriğe ulaşabildiklerinde bazı olumsuz taraflar da ister istemez ortaya çıkmaya başlıyor. Girmemeleri gereken sitelere reklamlar aracılığıyla yönlendirilebiliyorlar. Aynı zamanda izledikleri bazı videoların içeriklerinde hakaret, küfür, cinsellik, olumsuz örnek oluşturabilecek davranışlar bulunabiliyor.
İnternetteki olumsuzluğun önüne geçilebilmesi için çocuğunuzu takipte olmalı ve doğru filtreleme tekniklerini kullanmalısınız. Aynı zamanda izlediği içeriklere uymalı, gerekirse önceden kendiniz izlemelisiniz. Sosyal medya hizmetleri kapsamında çocuğunuzun sosyal medya hesaplarını da takip etmeli, yabancılarla mesajlaşıp mesajlaşmadığını görmelisiniz.
Bildiğimiz üzere, sosyal medya hizmetleri günümüzün en yaygın sosyalleşme ve haberleşme araçları olarak hayatımıza yerleşti. Çocukların da ilgisi sosyal medya ortamları üzerinde oldukça fazla. Sosyal medya hesabı olan çocuklar için yaş kısıtlaması dahi olsa çocuklar yaşlarını büyük gösterip üye olabiliyorlar, çünkü sosyal medya hizmet sağlayıcılarının bu duruma karşı bir önlemi bulunmuyor. Bu yazımızda “çocukları sosyal medyadan nasıl koruyacağız?”, ”sosyal medya olumlu mu?”, “sosyal medya zararlı mı?”, gibi soruların hepsini ele alıyoruz ve kafanızdaki soru işaretlerini gideriyoruz.
Ebeveyn gözetimi altında sosyal medya hizmetleri kullanan çocuk, kendi karakterini geliştirme fırsatı bulur.
Sosyal medya, sosyalleşmeyi sağladığı için sosyal yeteneklerini geliştirir. Arkadaşlarıyla iletişimi sürekli olduğu için onlarla bir bağ kurabilir. Burada “sosyallik” kelimesinin anlam havuzunda biraz genişleme olduğunu eklemekte fayda var. Her an birileri ile “iletişim” kurmaya hazır olduğumuz telefonlarımızla birlikte, “sosyallik tanımının” x ve y kuşağına ifade ettiği değerlerden biraz farklı olduğunu söylemek mümkün.
Çocuklarımız öğrencilik dönemlerinde sosyal medya aracılığı ile ulaşamadığı öğretmen ve arkadaşlarına ulaşabilir. Sosyal medyada ilgisini çeken içerikleri takip edebilme imkanı bulan çocukların, yararlı profilleri takip ettikleri zaman kültürlerinin arttığı ve kendilerini geliştirebildikleri gözlemlenebilir. Eğitim amaçlı açılan profiller aracılığıyla görsel ve işitsel olarak bilmediği yeni bilgileri öğrenebilmeleri kocaman bir artıdır. Dahası, twitter gibi sitelerde öne çıkan başlıklardan ulusal veya uluslararası haberleri de takip edip daha bilinçli bir çocuk haline dönüşebilirler. Sosyal medya doğru kullanıldığında son derece faydalı bir çıktı sağlayabilir. Gözü kapalı bir şekilde “sosyal medya zararlıdır” demenin 2020 yılında kimseye bir faydası olmayacağını söyleyebiliriz. Yapılması gereken, hayatımızdaki her konuda olduğu gibi zararlar konusunda “farkındalık” sağlamak ve her duruma özgü olacak şekilde çeşitli savunma ve kontrol mekanizmaları geliştirmektir.
Sosyal medya aracılığı ile sanatsal işlerini paylaşan milyonlarca sanatçının da bulunduğu sosyal medya ortamları konusunda kendinizi bilinçlendirerek, çocuğunuza aktarmanız ve kimleri takip edebileceği konusunda yol göstermeniz durumunda, çocuğunuzun hayata bakış açısını değiştirecek sanatçıları yakından takip etmesini sağlayabilirsiniz.
Aynı şekilde büyük şirketlerde çalışan ve günlük deneyimlerini sosyal medya aracılığı ile aktaran bilim insanlarını bulabilir ve çocuğunuzun gerçekten kayda değer ve dünyaya karşı bir değer ifade eden “yönelimlere” sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki, çocuklar özenerek yol çizerler. Özenecekleri konuları, sanat dallarını, bilim branşlarını çocukların önüne sermek ise sizin sorumluluğunuzdadır.
Sosyal medya ortamlarında, onur kırıcı videolar veya görseller yayınlanması maalesef olağan bir durumdur. İnsanlar şaka niyetiyle hakaret, küfür içerikli yorumlar yapmakta ve alaycı bir halde bunun normalleştirilmesini destekleyici tavırlar sergilemektedir. Çocuklar ise bunları hem gözlemleyerek hem de örnek alarak, birbirlerine kötü davranışlarda bulunabiliyorlar. Kötü niyetli kişiler, çocukları kolaylıkla kandırabiliyor ve bunun doğrultusunda onları taciz edebiliyor. Siber zorbalık, çocuk psikolojisinde dikkat edilmesi gereken koca bir sorundur. Çocuklar, yaşlarına uygun olmayan cinsel içerikli reklamlarla karşılaşabilir. Ek olarak, kendileri ile ilgili fazla bilgi paylaşımı yaparak kendini tehlikeye atabilir.
Yukarıda ifade ettiğimiz sosyal medyanın olumsuz özelliklerinden ve etkilerinden kaçınabilmek için, çocuklarınızın sosyal medya hesaplarını kontrol etmelisiniz. İlk atmanız gereken adım, onlara baskı kurmak yerine, her şeyi anlatabilecekleri bir ilişki kurmaktır. Böylece ona şantaj yapılması durumunda bile durumu gelip ilk başta size anlatması gerektiğini bilecektir. Çocuklarınızın paylaşımlarını konusunda bilinçlendirmeli ve hesap görünürlük ayarlarını gizli olacak şekilde ayarlamalısınız. Böylece yabancı kişilerin onun bilgilerini görmesini engellemiş olursunuz. Ayrıca komut verici mesajlara karşı çocukların herhangi bir hareket yapmaması için çocuklarınızı sürekli uyarmalısınız. Tanımadığınız kişilerce takip edilip edilmediğini sık sık kontrol etmelisiniz. Aynı şekilde çocuğunuzun hangi hesapları takip ettiğini takip etmek de yapmanız gerekenler arasındadır. Örneğin bugünlerde sosyal medya fenomenleri olarak adlandırılan ve yalnızca “lüks hayat” reklamı yapmak üzere sponsorluklar ile yaşam süren şahısların çocuklarca bilinçsiz tüketimi, çocuklarınızın gelecekte “kendini gerçekleştirme” isteklerinin oluşmasına ket vuracaktır.
Ayrıca akademik başarının devamlılığı için sosyal medya hizmetlerine bağımlı bir çocuk yetiştirmemek şarttır. Bunun için çocuklara günlük bir zaman kısıtlaması koyulabilir. Çocuklara güvenli internet alanı sunmak ile ilgili detaylı bir rehber sunduğumuz makalemize buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
